ÇİNGENELER ARASINDA

 02 Ağustos 2015

“Şaban Çingeneler Arasında” dendiğinde hemen herkes bir Kemal Sunal filmi olduğunu düşünür. Oysa Semih Evin’in yazıp yönettiği 1952 yapımı söz konusu filmin oyuncuları Renan Fosforoğlu, Turgut Özatay, Meral Körmükçü, Vahi Öz, Mürüvvet Sim, Nimet Alp ve Orhan Erçin’di.

Film, Yeşilçam’da adında/içinde Çingene geçen ne ilk ne de son filmdi. Filme çekilmiş ilk senaryo değildi, çünkü öncesinde çağdaş resim sanatımızın öncülerinden Abidin Dino, “Çingeneler” (1950) adlı bir film senaryosu yazmıştı.1950 yılından bu yana da adında ya da temasında Çingene olan 10’u aşkın film yapıldı. Sinemada büyük ilgi gören “Çingeneler Arasında” geçen filmler, saltanatlarını Yeşilçam sonrası dizi film formatında televizyonda da sürdürdüler.

Abidin Dino’nun yazdığı “Çingeneler” (1950) adlı senaryo ve Semih Evin’in yazıp yönettiği “Şaban Çingeneler Arasında”nın ardından Nuri Akıncı’nın yönettiği, başlıca rollerinde Ayfer Feray, Ahmet Mekin, Sevda Ferdağ, Tuncer Necmioğlu, Tuncel Kurtiz ve Hüseyin Peyda’nın yer aldığı Çingene (1966) adlı filmde bir Çingene kızıyla, hayatını kurtardığı bir pilotun öyküsü anlatılır. Bir uçak kazası sonunda birbirini seven Çingene kızı ile genç bir delikanlının mutlu aşk öyküsü…

1968 yılında Oksal Pekmezoğlu başrollerinde Oyuncu: Sevda Ferdağ ve Uğur Güçlü’nün yer aldığı Çingene Güzeli adlı filmi çeker. 1969 yapımı Ateşli Çingene’nin yönetmeni ise Metin Erksan usta. Senaryosunu Bülent Oran’ın yazdığı filmin müziklerini Metin Bükey hazırlar. Filmin başlıca rollerinde Türkan Şoray (Gelincik), Ediz Hun (Derbeder Ali), Altan Günbay, Bedia Muvahhit, Oya Peri, Hulusi Kentmen, Mürüvvet Sim, Muammer Gözalan, Zafer Önen, Faik Coşkun, Ahmet Sert, Kudret Karadağ, Hakkı Kıvanç, Yaşar Şener yer alır.

Yönetmen Mehmet Dinler de 1969 yılında, baş rollerinde Engin Çağlar (Yiğit) ve Mine Mutlu’nun oynadığı (Paprika) Çingene Aşkı/Paprika’yı çeker.

Yönetmen Atıf Yılmaz Bülent Oran’ın senaryosundan Kartal Tibet’li, Türkan Şoray’lı, Sevim Emre’li Ateş Parçası’nı çeker. (1971) Semih Evin bir kez de senaryosunu yazdığı Karmen’i yönetir. (1972) Filmin görüntü yönetmeni oyuncu olarak da tanınan, sevilen Orhan Çağman’dır. Filmin oyuncuları arasında Feri Cansel, Engin Çağlar, Melek Görgün, Altan Günbay, Faik Coşkun, Kayhan Yıldızoğlu ve Atıf Kaptan yer alır.

GIRGIRİYE…

Yapımcı Erler Film- Türker İnanoğlu, Gülşen Bubikoğlu için Gırgıriye üçlemesi çektirir. Üçlemenin ilk iki filmi Gırgıriye (1981) ve Gırgıriye’de Şenlik Var’ın (1981) yönetmeni Kartal Tibet, Senaryo yazarı Sadık Şendil’dir. Yönetmen Zafer Par 1989 yılında Çingene’yi çeker. Farklı özellikleriyle tanınan, çok yönlü gazeteci Savaş Ay 2001 yılında senaryosunu da yazdığı Dansöz adlı bir film yönetir. Filmin oyuncuları arasında Çolpan İlhan, Kerem Alışık, Savaş Ay, İlknur Soydaş, Fikret Kuşkan vardır.

AĞIR HAYAT

“Bir mendil niye kanar” diye sormuştu Edip Cansever, Me

ndilimde kan sesleri şiirinde. Hayat çok bilinmeyenli bir denklem. Üstelik aynı nehirde (suda) iki kez yıkanılamıyor fakat hayat su gibi akıp geçiyor.

Bir insan neden kendini öldürür, neden bir anda kendini boşluğa bırakır, onlarca metre yüksekten sonsuz karanlığa kanat açar? Yaşarken sorulmayan, sorulamayan soruları bilinmezliklerle dolu ölümünden sonra sordurarak aramızdan ayrılmıştı Metin Kaçan. Kült kitabın, kült filmin, (sonrasında dizinin) kült yaratıcısının var oluş serüveni benzerliklerle, bilinmezliklerle ve sancılarla doluydu. Hayat çoğu sorumuza yanıt olmazken, kendi soruları (soru işaretleri) konusunda bazılarımıza cömert davranıyordu.

İlk yazısı 1985 yılında Gırgır Dergisinde yayınlanan Metin Kaçan mizah dergilerinde yazılar yazıyordu. Kısa öykülerle, edebiyat dünyasına Jak Laban ve Andante takma isimleri ile de yazılar yazdı. Daha sonra “Ağır Roman” yayınlandı ve Mustafa Altıoklar tarafından filme çekildi.

Sancılı ağır bir hayatı geride bırakıp gittiği günlerde iz bırakan Ağır Roman da filmin devamı niteliğinde “Ağır Roman Yeni Dünya” adıyla televizyon dizisine dönüştürülüyor Eylül 2012’de yayınlanmaya başlayan dizi düşük reytingler nedeniyle 10. bölümde bitiriliyordu.
6 Ocak 2013’te bindiği taksiyi durduran, cansız bedeni ölümünden 16 gün sonra Beylikdüzü sahiline vuran Metin Kaçan, Boğaziçi Köprüsü’nden atlayarak intihar etmişti.

AĞIR ROMAN

Film, 70’li yıllarda, İstanbul’da, yoğun olarak Romanların yaşadığı Kolera Sokağı’nda geçer. Salih, mahallenin saygı duyulan berberi Ali’nin en küçük oğludur ve araba tamirciliği yapmaktadır. Mahallenin sevilen kabadayısı ve koruyucusu Arap Sado mahalledeki kötü niyetli kabadayılarla iktidar mücadelesi esnasında öldürülünce Salih mahallenin yeni koruyucusu rolüne soyunur; ancak bu zor görev için henüz hazır ya da uygun değildir.

Arka planda Kolera Canavarı denen bir katil rastgele cinayetler işlemekte ve mahalleye dehşet salmaktadır. Salih’in en yakın arkadaşı Orhan eşcinseldir ve Salih’e âşıktır.

Bu karmaşada Salih, babasının evine kiracı olarak taşınan Hıristiyan kızı Tina’ya âşık olur. Mahalleyi haraca bağlayan yeni kabadayı Reis hayat kadını olan Tina’ya da haraç vermesi ve kendisiyle birlikte olması için baskı yapmaktadır. Tina ile aşk yaşamaya başlayan Salih, hayat kadınlığını bırakmasını ister. Bir süreliğine işi bırakan Tina, parasızlık nedeniyle yeniden işe dönmek zorunda kalır.

Tina işi bırakınca kazancından olan Tina’nın eski pezevengi ve Reis’in yeni adamı Nihat, Tina’nın yanağını, ceza olarak, jiletle çizer (façasını bozar). Salih Nihat’ı öldürür ve firar eder. Semtin ülkücü polis şefi ile yakın ilişki içinde olan Reis, Salih’in bulunması için babası Berber Ali’ye işkence yaptırır. Salih yakalanır ve hapse atılır. Reis Tina’yı Salih’in serbest bırakılması karşılığında birlikte olmaya ikna eder.

Eve döndüğünde Tina ile Reis’i aynı yatakta bulan Salih bileğini Arap Sado’dan yadigâr sustalısı ile keserek intihar eder. Tina, elinde Salih’in yanında bulduğu tiner tenekesi olduğu hâlde Reis’in arabasına biner ve her ikisi de arabada iken tineri ateşe vererek arabayı havaya uçurur.